Sinterklaas en het Zwarte Pietgambiet

Een paar maanden geleden reed er bij mij thuis een auto voor, waarin het UVS-archief opgeslagen lag, dat ik sindsdien in het bezit heb. Bladerend door jaargangen van de Meesterzet kom je Sinterklaas maar weinig tegen- maar sinds het begin van het wereldwijde web op de UVS-site des te meer.

De verhouding van schakers met sinterklaas is op zijn zachtst gezegd dubbelzinnig te noemen. Als je op een clubavond iemand hoort brommen ‘sinterklaas was vroeg dit jaar’ weet je dat de spreker over het algemeen doelt op een afschuwelijke blunder, die tot onherstelbaar materiaalverlies leidt. Zo schrijft Marcel in een wedstrijdverslag dat een clubgenoot nog in Sinterklaasgedachten verzeild was, want hij gaf pardoes een toren weg… Maarten spaart zichzelf de roede niet als hij het heeft over ‘Maarten van Rooij had een sinterklaasavond en gaf scheutig en met gulle hand’, een staaltje stilistiek van onze voormalig columnist. we kunnen doorgaan met voorbeelden van verlate sinterklaascadeaus en spelers die in Sinterklaasstemming zijn, opvallend vaak bij het weggeven van een toren. Nee, sinterklaas is geen vriend van de schaker. Omgekeerd kom je het weinig tegen in de trant van  ‘mijn tegenstander speelde voor sinterklaas’.

Bladerend in het archief kwam ik toch een verwijzing tegen naar een sinterklaastoernooi, waarvan ik me al afvroeg of UVS het ooit heeft gehad. Dat blijkt het geval:

Voor het schrijven van sinterklaasgedichten bedien ik me altijd van het rijmwoordenboek, net als Andre Hazes- en dat heeft toch tot een paar klassiekers geleid. Een van de hoogst scorende rijmwoorden op zwarte piet is ‘gambiet’, maar hoe maak je daar nuttig gebruik van bij een publiek dat niet schaken kan?

Uit mijn archief leer ik dat Klaus al sinds eind jaren zeventig een van de meest productieve schrijvers van UVS is. In 2013 publiceerde hij onder de titel Sinterklaus onderstaand pareltje waarmee ik u de sinterklaasavond instuur:

Als dat kan, dan wil ik zitten bij Pauw en Witteman,
Is die Witte man dan zo trots omdat hij wit is?
Mogen mijn Pieten dan niet zwart zijn?
Dan laat hij Prem vloeken in alle gaten en hoeken,
En roepen Sinterklaas bestaat niet.
Groen, geel of paars, dat is de kleur van mijn piet niet.
zwart is de enige kleur: die Prem is een grote zeur.
Ik, de Sint, doe niet aan discriminatie.
Alle kinderen krijgen van mij volledige gratie.
Zij houden van mijn zwarte Pieten
en zullen elk jaar van het Sinterklaasfeest genieten.

Maar wat de schakers doen, dat is pas geen fatsoen
Dat is grote schande in al ’s werelds lande.
Wit strijdt tegen zwart, dat stuit tegen kapoens zijn hart.
Waarom moet ook wit met zetten beginnen
als hij zwart zou moeten beminnen.
Zwart mag pas als tweede een zet doen
Van woede word ik paars en groen
Ik ben daarom heftig boos
en adviseer alle schakers ter wereld:
Doe de stukken maar in de doos.
Het schaken bestaat nu niet meer.
Dat doet de schaker natuurlijk wel zeer.
Echter, ik weet het wel, er is één redding voor het spel,
Laat zwart beginnen met spelen,
Dan kun je de harten van de zwarten stelen.
Maar oei dat is om problemen vragen,
want dan gaan de Witten weer klagen.
Dan is het probleem omgekeerd
en hebben we nog steeds niet geleerd,
dat discriminatie over heel iets anders gaat.
Daarom stop ik nu met dit schaakgepraat.

Sint