Schaken in Helsinki (8)

erikbigHet is lang, nee te lang stil geweest. In november vorig jaar kreeg ik een mailtje van Jan van de Westelaken met de vraag of er in Helsinki nog geschaakt wordt? Het antwoord is: ja! Dus tijd voor een soort jaaroverzicht met hoogte- en dieptepunten vanaf januari 2015.

Hoogtepunt: 5 uit 5!
In januari 2015 speel ik tegen EtVaS wat later blijkt mijn laatste wedstrijd te zijn geweest met het tweede team van HSK. EtVaS komt uit Vantaa, waar ook het vliegveld ligt. Vantaa ligt tegen de oostkant van Helsinki aan, Espoo tegen de westkant en samen hebben deze drie steden ongeveer 1 miljoen inwoners. In de rest van Finland, groter dan mijn tweede thuisland Italië, wonen er dan nog slechts 4,5 miljoen: elke Fin heeft ongeveer 62.000 m2 tot zijn beschikking. Ik speel aan het vierde bord een interessante partij. Fritz ontdekt natuurlijk de nodige fouten: 28 Bh6+ was direct winnend geweest, het eindspel spelen we niet al te best en de beslissende fout is 45. .. Kf6 waarna ik met 46. Rb1! de torens kan ruilen. Het team wint en ik heb nu 5 uit 5 waarvan zelfs op de web-site van HSK melding wordt gemaakt.

erik1

Met wit spelend tegen Sami Hallenberg (HSK 2 – EtVaS 2) op 11 januari 2015

Dieptepunt: winnende combinatie niet gezien
Helaas begint daarna de ’neergang’ en beland ik weer met beide voeten op aarde. Ik speel nu definitief in het eerste team. Op 7 februari spelen we in de Shakkiareena tegen Aatos, één van de vele schaakclubs uit Helsinki en de club waar Tomi Nybäck speelt. Ik speel tegen een Erasmus studente uit Slowakije. Het lijkt een mooie partij te worden …

Later kreeg ik nog complimenten over de gevoerde aanval maar zoals zo vaak komt dit uit het beste boek ooit over de Pirc van Botterill en Keene uit 1973: 4. f3 c6 5. Be3 Bg7 6.Qd2 b5 7. 0-0-0 Qa5 8. Kb1 Nbd7 9. Nh3 Nb6 10. Bh6 Bxh6 11. Qxh6 Bxh3! 12. Qxh3 Na4! is een variant die mij altijd gefascineerd heeft.

Dieptepunt: net niet!
Hierna gaat het dus minder. Eerst twee remises in de wedstrijden tegen EtVaS en TuTS. Die laatste wedstrijd wordt overigens gespeeld in het laatste speelweekend. Daarin worden 3 wedstrijden gespeeld (op vrijdagavond, zaterdag en zondag) die allemaal plaatsvinden in de Shakkiareena in Helsinki. Zaterdag 14 maart verlies ik mijn eerste partij van het seizoen, maar zondag weet ik weer te winnen tegen MatSK 2 uit Espoo. Gelukkig winnen we zaterdag en zondag want anders waren we gedegradeerd. Fins meester? Net niet dus: mijn SELO is 2193; 8 punten tekort om het Fins meesterschap aan te vragen. Ik weet trouwens niet hoe het in Nederland is, maar de Finse schaakbond publiceert op internet de “Selolista” waar je van wedstrijd tot wedstrijd de ontwikkeling van je SELO kunt volgen.

Dieptepunt: het nieuwe seizoen: allemaal nullen!
Het nieuwe seizoen. We hebben een nieuwe teamleider: Jyrki Parkkinen. Ik zou aan bord zes moeten spelen, maar veel sterke spelers doen – bijna – nooit mee, waaronder Hűbner. Sommigen vinden twee wedstrijden spelen in een weekend teveel. Daardoor spelen we nooit in onze sterkste opstelling en speel ik meestal op bord 2, 3 of 4. Daar baal ik als echte teamspeler wel van. Het resultaat: terwijl ik dit schrijf, vlak voor het laatste schaakweekend, staan we stevig onderaan met 1 matchpunt en 3 punten achterstand op nummer 11. We kunnen degradatie nog ontlopen maar dan zal er dus wel gewonnen moeten worden volgend weekend. Gelukkig moeten we nog tegen twee concurrenten voor degradatie: Garde en OSS uit Oulu.

Ik begin het allemaal wat minder te vinden. Aan de ene kant doordat er geen echte teamgeest heerst. We spelen dus nooit in onze sterkste opstelling, maar je merkt het ook aan andere dingen. Zo gaat iedereen gewoon weg als hij klaar is en dan ook nog zonder te groeten. Hoewel, misschien is dit gewoon normaal hier want zonen Tom en Harm spelen onder andere om deze reden geen voetbal meer op een club in Helsinki. ‘Psychologisch of emtioneel gezien’ is Finland gewoon een moeilijk land om in te leven. Zo gaan we op 12 september voor de eerste wedstrijd met de trein naar Tampere. Ik zit als eerste in de trein. Daarna komen twee andere spelers van ons team binnen. Die gaan niet naast mij of naast elkaar zitten, nee ze gaan zo zitten dat de afstand tot elkaar maximaal is. Of je loopt de Shakkiareena, waar wij nu altijd onze thuiswedstrijden spelen, binnen en komt een teamspeler tegen. Je groet hem, maar hij groet niet terug en loopt straal langs je heen. Maar goed, de belangrijkste reden is natuurlijk dat ik veel, en vooral kansloos verlies! Twee voorbeelden met nog wel aardige partijen:

En de grootste teleurstelling: net niet winnen tegen KymS uit Kotka: 54. f4 is wel heel erg, al waren we allebei in tijdnood. Ook dus weer een psychologische teleurstelling: ik was als laatste over en het stond gelijk dus de uitkomst was beslissend. Maar toch gaan de anderen gewoon naar huis.

erik2

Tegen Aatos op 11 oktober 2015 tegen Tuomo Halmeenmaki in de Shakkiareena: mijn eerste ’niet nul’ (remise) van het seizoen 2015 – 2016. Links en staande op foto onze teamleider Jyrki

Hoogtepunt: mijn eerste remise tegen een grootmeester
Maar ach, ik moet niet zo klagen en meer ”sisu” tonen! Dit is een enorm belangrijk woord voor de Finse identiteit en het betekent zoiets als: ”doorzettingsvermogen, volharding en een ijzeren wil om een bepaalde, vaak langdurige taak te voltooien”. Zo hangt in de sportschool, waar ik sinds een jaar met zoon Harm twee keer per week naar toe ga, het woord in grote letters aan elke muur. Het wordt prachtig geïllustreerd door Stine Jensen in haar boek en documentaire “Licht op het Noorden”. In de aflevering over Finland (http://www.npo.nl/licht-op-het-noorden-finland/27-10-2013/VPWON_1197856) zie je kapitein Lauri die van oktober tot maart met een kleine ijsbreker een wak met een doorsnee van ongeveer 20 meter open moet houden. Als ze vraagt of dit niet gaat vervelen (24 uur per dag met diensten van 8 uur) antwoordt hij: “Nee hoor. Dan draai je eens de andere kant op. En je moet natuurlijk ook sisu hebben.” Kijken naar die documentaire, ook om de prachtige scènes over Rauli Badding! Ik heb meteen de CD Somerjoki (https://www.youtube.com/watch?v=FJG76l345E4) gekocht die echt geweldig is!

In februari spelen we eerst op zaterdag uit tegen TuTS Turku. Ik rij met Matti Uimonen mee, die als speler uit het tweede moet invallen. Verder zitten in de auto: Joose Norri, onze eerste bordspeler die tot dan toe 0 uit 6 heeft, en ons jeugdtalent Valo Hallman, ook invaller uit het tweede maar met een score van 3½ uit 4. We rijden door het besneeuwde Finse lanschap een kilometer of 170 naar het westen. Van Turku, de belangrijkste stad toen Finland nog bezet werd door de Zweden, zien we niets want TuTS speelt in een buitenwijk. Wel stoppen we natuurlijk onderweg. We vertrekken trouwens altijd ruim op tijd (risicomijdend gedrag is volgens mij een typisch Finse eigenschap), dit keer 3 uur voordat de wedstrijd begint, zodat er altijd tijd is voor koffie onderweg. In het vertrouwde ABC wegrestaurant wissel ik zowaar mijn eerste woorden met Joose. We hebben het over de kansen van Giri in het kandidatentoernooi en over IJsland en Fischer. Joose blijkt zowaar nog als Fins jeugdtalent een toernooi in Reykjavik gespeeld te hebben. De film “Pawn sacrifice” heeft hij niet gezien. Ik wel vertel ik; in een zaal met nog een stuk of 10 andere schaakliefhebbers; de film draaide hier maar een paar weken. Valo zegt niet veel; de hele weg zit hij met de computer op schoot te schaken en zich voor te bereiden. Matti vertelt dat hij binnenkort naar Uithoorn in Nederland gaat om een vriend op te zoeken. En deze vriend weet zowaar dat ik voor de UVS web-site schrijf! Toch wat op m’n woorden letten! Matti nodigt me nog uit voor het grootste schaaktoernooi in Finland: het kampioenschap rapid voor teams in augustus.

We verliezen trouwens weer kansloos. Ik ook. Mijn tegenstander speelt een variant waarvan ik denk dat het niet goed kan zijn: 12. b4 in plaats van 12. c6. Ik denk na 15. .. Bg7 goed te staan, maar dat valt tegen. Na 17. Bd3 weet ik nauwelijks meer fatsoenlijke zetten te produceren en verlies kansloos. Zoals altijd bieden Botterill en Keene weer uitkomst: zwart moet 12. .. Nf6 spelen waarna hij na 13. Bc2 Be6 14. Bb2 Bxa2 voordeel had in Estrin – Gusev uit 1951 (!).

erik3

Op weg naar Turku op 6 februari 2016

erik4

De speelzaal van Turku met rechts op de foto Matti Uimonen

Zondag moeten we tegen SalSK uit Salo. Deze stad ligt tussen Helsinki en Turku in. Salo is vreselijk getroffen door DE RAMP in Finland: de teloorgang van Nokia (http://www.reuters.com/article/us-nokia-legacy-idUSKCN0PQ17Z20150716). Ik rij dit keer weer eens mee met Illka Mäkinen, die als speler uit het tweede moet invallen dit weekend maar helaas nauwelijks Engels spreekt. Nu is het maar goed dat we zo vroeg vertrekken want doordat de metro uitvalt ben ik drie kwartier te laat op de afgesproken plek. Valo zit weer op de achterbank met z’n computer. Geen koffie onderweg; we zijn net op tijd in Salo. De speelzaal van SalSK is weer typisch voor de kleine schaakclubs hier: we spelen in een piepklein zaaltje waar net ruimte is voor 8 borden. Als ik binnenkom zie ik dat Heikki Westerinen hier speelt en zeg als ex-katholiek een klein schietgebedje op. Het wordt verhoord: ik mag tegen hem spelen aan bord 3. En dan speel ik mijn eerste remise tegen een (71 jarige) grootmeester: een wat saaie partij tegen deze in grijs pak met groene SalSK trui geklede man.

erik5

Het gebouw waar SalSK speelt in Salo

erik6

Het zaaltje waar SalSK speelt

Hoe verder?
Ook tegen SalSK verloren we ruim. Het komt nu dus aan op volgend weekend! Ik beloof dat ik jullie niet weer een jaar in onzekerheid achter laat of HSK nu gedegradeerd is of niet. En Fins meester? Mijn SELO is nu 2176, dus ik zal alle drie de wedstrijden moeten winnen. Dat wordt heel lastig … SISU!

Share

6 reacties

  1. Menace schreef:

    Se on mukava ennätys , Erik .

  2. Jan van de Westelaken schreef:

    Mooie documentaire ook! Doet me weer denken aan die iconische foto van een prijswinnend Fins team: http://www.uvsnijmegen.nl/wordpress/wp-content/2013/06/erik2.jpg ; )

  3. Luukmaestro schreef:

    Leuk leesvoer weer Erik, dank! Wederom zijn de foto’s erbij mooi voor de sfeerimpressies.

    P.s. Ik dacht bij de 2e foto even Meneer Van Rooij achter het bord te zien zitten, wellicht ben ik de enige. Of was het een bewust eerbetoon aan een ratingtechnisch gevallen held? ;)

  4. Maarten van Rooij schreef:

    Goede observatie Luuk! Ik heb ook ooit een bril gehad met iets blauws er in.
    Fijn stukkie Erik! Hoe kun je het daar zo lang uithouden? Ongelofelijk: je moet wel behoorlijk wat sisu hebben. Die depressieve danszaal in die docu! Valt mee dat ze niet een beroof-jezelf-van-het-leven-zaaltje ernaast hebben geopend. Maar. Wat Luuk ook goed zag is mijn schaakratingval. Ik begrijp het spelletje niet meer zo goed denk ik. In je partij tegen Sipilia geef je een analyse bij de 12de zet. De eerste twee zetten van zwart en wit snap ik nog. Maar hoe kan zwart op de 14de zet op a2 slaan? Wit slaat toch gewoon met de toren?
    Gauw terug gaan naar je tweede vaderland Erik… voordat het te laat is

  5. Erik van de Plassche schreef:

    Dank voor alle reacties. Ik wist niet dat Dennis Fins aan het studeren is! Sisu heb je hier inderdaad nodig Maarten, zeker deze maanden omdat het nog zo lang duurt voordat de bomen groen worden. “Beroof-jezelf-van-leven-zaaltjes” vindt je hier niet, misschien omdat de regering vindt dat Finland al hoog genoeg staat op de ranglijst: nummer 33 volgens een WHO publicatie uit 2012. Lijkt niet zo hoog maar wel de hoogste plek van de rijke EU lidstaten. Toch begrijpt Maarten het spelletje nog goed: in mijn partij tegen Sipilia moet zwart natuurlijk pas op zet 13 en niet 12 het paard naar f6 spelen. En dan nog een correctie uit de partij tegen Motycakova: 15. .. b3! is inderdaad winnend. Maar dan wel na 16. Bxb3 (16. axb3 is illegaal …) 16. .. Rxb3 17. Qxc3 (na 17. bxc3 Ra3 gaat wit mat) 17. .. Rxc3 18. Bd2 Qa4 en zwart wint.

  6. Menace schreef:

    Lastig taaltje…

Geef een reactie